De fragiliteit van de tussenruimte

De tussenruimte is de plek waar mensen ogenschijnlijk onzichtbaar zijn verbonden. Het is de ruimte tussen mensen waarin ik me professioneel elke dag beweeg. Soms zoekend naar nieuwe ruimte, soms om het onzichtbare terug zichtbaar te maken, soms om het weefsel te versterken of te herstellen. Elke dag vanuit een vertrouwen dat het net in de tussenruimte is waar we het verschil kunnen maken, waar een zorgvuldigheid van denken, spreken en voelen kan ontstaan. Dankbaar voor al deze bijzondere momenten in teams waarin mensen elkaar vinden, soms vallen om zo samen te komen tot bloei, deel ik graag een stukje van deze magie.

Over een fragiele kracht

De uitdaging van de dag eist in organisaties vaak veel aandacht. Teams doen hun beste best om elke dag opnieuw alles bol te werken. De blik naar buiten, een snelle afstemming of bijsturen waar nodig. De kwaliteit van hun werk is niet enkel gelegen in de professionaliteit van elkeen, een getalenteerde leidinggevende of structuren die alles stroomlijnen. Er is meer, …

Onder het oppervlak van dagelijks handelen, ligt een stuwende doch fragiele kracht van de tussenruimte. De fragiliteit zit in de fijne bedrading tussen mensen, de kracht in het web dat ontstaat. De kracht van dit web (h)erken je in de manier waarop teams de uitdaging van elke dag aangaan. Slagen ze erin om iedereen aan boord te houden? Is er oog voor de draagkracht? Gaan ze samen uitdagingen aan? Hoe zit het met de goesting? Wat drijft hen? Waarover wordt wel of niet gesproken? Welke ruimte is er om fouten te maken? …

Als de bedrading dreigt te knappen

We zijn ons vaak niet bewust van de tussenruimte, de fijne bedradingen tussen collega's. Zeker op spannende momenten hebben we de neiging om er ons van weg te keren en te focussen op datgene wat er 'ogenschijnlijk' toe doet. We gaan nog harder werken, kiezen nog meer voor efficiëntie, roepen nog meer regeltjes in het leven, … met als gevolg dat we nauwelijks nog oog hebben voor wie er naast ons, samen met ons werkt. Het gevoel van ik sta er alleen voor, ik kan op niemand rekenen, ik ben uitgeput, ik ga dit nooit halen, ik doe er niet toe … dreigt de bovenhand te nemen en zuigt gaandeweg mensen mee in een neerwaartse spiraal. De enige keuze die lijkt over te blijven is zelfbescherming, verdedigen, verwijten of harde grenzen trekken. Dat is het moment waarop de bedrading in de tussenruimte dreigt te knappen tussen collega's.

De tussenruimte betreden

Wanneer er sprake is van een krachtige tussenruimte met sterke bedradingen, zie je mensen de tussenruimte actief een plek geven in hun werking. Dreigt er bedrading te knappen, of knapt ze onverwacht, hebben ze de moed op een eerlijke manier in gesprek te gaan. Ze scheppen als het ware een ruimte waarin de geraaktheid van de ander mag zijn, waarin dialoog mogelijk is vanuit het vertrouwen dat eenieders intenties goed zijn. Het magisch karakter zit in het effect ervan op het welzijn van de aanwezigen, op de verbinding die ontstaat en op de daadkracht waarmee mensen terug in hun dagelijkse uitdagingen stappen.

Soms is het nodig om de tussenruimte meer 'tijd' te geven en stap voor stap het weefsel tussen mensen te versterken of te herstellen. Het de kunst om doorheen dit proces zorgvuldig te denken, te voelen en te spreken. Deze zorgvuldigheid kenmerkt zich niet in het tentoon spreiden van grote woorden, het braken van emoties of het uitspreken van 'het eigen gedacht' (meestal over de ander). Als we het hebben over zorgvuldigheid in de tussenruimte, gaat het veeleer over in stilte nadenken over datgene waar het werkelijk om gaat. Naar binnen keren en vastnemen wat voor jou belangrijk is, naar buiten keren en je afvragen wat de context van jou nodig heeft. Het gaat over al sprekend draden spinnen door te delen wat jou raakt in relatie tot de anderen; al luisterend een draad ontvangen, hem met aandacht versterken en verknopen met het gedeeld belang, met datgene wat voor jullie werking, voor jullie team ertoe doet.

Het professioneel spreken

Wanneer collega's zich bewust zijn van de tussenruimte en het web van bedrading, nemen ze een andere professionele houding aan. De aandacht verschuift van allenigheid naar erbij horen, van rigide controle naar het verschil maken, van zwijgen naar openheid. Er ontstaat een professioneel spreken over ideeën, manieren van aanpak, het professioneel handelen vanuit een drijvende kracht om samen de beste keuzes in het hier en nu te maken. Het gaat niet langer over een eigen gelijk en het zoeken van medestanders hierin of over de eigen profilering ten koste van anderen. Het gaat over de magie van elkaar vinden, soms vallen en weer opstaan om samen te komen tot bloei.  

En Route - Sarah De Backer